Thực hiện chính sách, pháp luật về công tác quy hoạch

 

Toàn cảnh buổi làm việc. Ảnh: Quochoi.vn

Phát biểu tại buổi làm việc, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải cho biết, để chuẩn bị cho công tác giám sát chuyên đề “Việc thực hiện chính sách, pháp luật về công tác quy hoạch kể từ khi Luật Quy hoạch có hiệu lực thi hành” trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, cho ý kiến tại phiên họp tháng 04/2022 và trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ 3 (tháng 5 - 6/2022), Đoàn giám sát đã nghe 5 Bộ chuyên ngành gồm: Bộ Giao thông vận tải, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Bộ Công Thương, Bộ Xây dựng, Bộ Tài nguyên và Môi trường báo cáo từng lĩnh vực cụ thể.

Bộ Kế hoạch và Đầu tư là Bộ tổng hợp, chịu trách nhiệm chính trong công tác quy hoạch, Phó Chủ tịch Quốc hội đề nghị thông qua buổi làm việc để nhận diện khách quan, chính xác cả kết quả tích cực đạt được cũng như những hạn chế, vướng mắc, từ đó làm cơ sở để xác định rõ giải pháp khắc phục đối với từng nội dung cụ thể.

Tại buổi làm việc, Thứ trưởng Trần Quốc Phương báo cáo việc thực hiện chính sách, pháp luật về công tác quy hoạch kể từ khi Luật Quy hoạch có hiệu lực thi hành và cho biết, Nghị định số 37/2019/NĐ-CP ngày 07/5/2019 của Chính phủ quy định chi tiết một số quy định của Luật Quy hoạch thực hiện đầy đủ việc quy định chi tiết việc lập quy hoạch tổng thể quốc gia, quy hoạch vùng và quy hoạch tỉnh theo phương pháp tích hợp và đảm bảo phù hợp với quy định về việc tích hợp quy hoạch theo quy định tại khoản 2 Điều 10 Luật Quy hoạch.

Về ban hành công văn hướng dẫn việc lập quy hoạch tỉnh và cơ sở dữ liệu quy hoạch tỉnh, căn cứ quy định, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã phối hợp với các Bộ, ngành có liên quan, để xây dựng các văn bản hướng dẫn, giải đáp các thắc mắc về lập quy hoạch tỉnh theo phương pháp tích hợp và cơ sở dữ liệu quy hoạch tỉnh. Các văn bản hướng dẫn được xây dựng căn cứ vào Luật Quy hoạch, Nghị định số 37/2019/NĐ-CP, viện dẫn các quy định có liên quan để giải đáp thắc mắc, hướng dẫn các địa phương nắm được các quy định về phương pháp tiếp cận tích hợp quy hoạch và khuyến nghị kỹ thuật xây dựng cơ sở dữ liệu tích hợp quy hoạch, không gây mâu thuẫn, chồng chéo và không làm phát sinh thủ tục trái với quy định của pháp luật về quy hoạch.

Báo cáo cũng nhấn mạnh đến việc xử lý các quy định của Nghị định số 148/2020/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số nghị định quy định chi tiết thi hành Luật Đất đai; về kinh phí cho hoạt động quy hoạch và đấu thầu lựa chọn tư vấn; tiến độ đăng ký và phân bổ kinh phí cho nhiệm vụ quy hoạch theo quy định của pháp luật về đầu tư công; Quy định cụ thể về quản lý kinh phí cho việc thẩm định quy hoạch tỉnh; Những điểm chưa đồng bộ giữa quy định của pháp luật về đấu thầu, pháp luật về đầu tư công và pháp luật quy hoạch; Việc ban hành Danh mục quy hoạch được tích hợp vào quy hoạch cấp quốc gia, cấp vùng và cấp tỉnh; quy hoạch hệ thống các khu công nghiệp và khu kinh tế; Việc rà soát và ban hành Danh mục quy hoạch hết hiệu lực được ban hành theo quy định tại khoản 4 Điều 59 của Luật Quy hoạch...

Thứ trưởng Trần Quốc Phương báo cáo việc thực hiện chính sách, pháp luật về công tác quy hoạch kể từ khi Luật Quy hoạch có hiệu lực thi hành. Ảnh: Quochoi.vn

Về Quy hoạch tổng thể quốc gia, hiện nay, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đang chỉ đạo các cơ quan chuyên môn tập trung đẩy nhanh tiến độ lập quy hoạch tổng thể quốc gia để bù lại thời gian do khởi động chậm so với các mốc tiến độ quy định tại Quyết định số 203/QĐ-HĐQHQG. Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã tổ chức các buổi hội thảo xin ý kiến chuyên gia, nhà khoa học, các Bộ, ngành và địa phương để hoàn thiện dự thảo Định hướng Quy hoạch tổng thể quốc gia.

Để hỗ trợ các Bộ, ngành và địa phương triển khai lập quy hoạch ngành quốc gia và quy hoạch tỉnh trong khi quy hoạch tổng thể quốc gia chưa được lập, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã nghiên cứu, xây dựng Định hướng quy hoạch tổng thể quốc gia thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 và đã gửi xin ý kiến của các Bộ, ngành, địa phương 02 lần để hoàn thiện, đồng thời các bộ, ngành và địa phương cũng tham khảo trong quá trình lập quy hoạch. Trong quá trình lập quy hoạch tổng thể quốc gia, Bộ sẽ thường xuyên trao đổi, làm việc với các bộ, ngành và địa phương để cập nhật và thống nhất nội dung của các quy hoạch, nhằm hạn chế sự mâu thuẫn giữa các loại quy hoạch.

Trong quá trình lập quy hoạch tổng thể quốc gia, Bộ Kế hoạch và Đầu tư sẽ trao đổi, làm việc với các Bộ, ngành và địa phương để xem xét, đánh giá về các nội dung thuộc các quy hoạch đã được phê duyệt nhằm đảm bảo phù hợp với định hướng phát triển chung của quốc gia, trong trường hợp có sự khác nhau giữa quy hoạch cấp dưới với định hướng phát triển chung của quốc gia trong dự thảo quy hoạch tổng thể quốc gia thì Bộ sẽ báo cáo cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định.

Trường hợp sau khi quy hoạch tổng thể quốc gia đã được Quốc hội thông qua mà các quy hoạch cấp dưới đã được phê duyệt có nội dung không phù hợp với quy hoạch tổng thể quốc gia thì phải thực hiện điều chỉnh các quy hoạch có nội dung không phù hợp theo quy định tại khoản 1 Điều 1 Nghị quyết 751/2019/UBTVQH14.

Về Quy hoạch vùng, 28/02/2022, Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết định số 287/QĐ-TTg phê duyệt Quy hoạch vùng ĐBSCL thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050. Sau khi quy hoạch được phê duyệt, Bộ Kế hoạch và Đầu tư sẽ tổ chức một số hoạt động chính bao gồm: Thực hiện các hoạt động công bố công khai quy hoạch theo quy định của pháp luật về quy hoạch; tổ chức Hội nghị công bố quy hoạch dự kiến vào tháng 3/2022. Tổ chức một số hội thảo tăng cường năng lực, chuyển giao công nghệ về các mô hình, công cụ hỗ trợ lập quy hoạch cho các bộ, ngành địa phương trong vùng ĐBSCL trong khoảng thời gian từ tháng 03 đến tháng 06 năm 2022. Chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành, địa phương trong vùng, các cơ quan, tổ chức có liên quan xây dựng kế hoạch thực hiện quy hoạch theo quy định của pháp luật về quy hoạch; dự kiến trình phê duyệt trong tháng 05 năm 2022.

Đối với quy hoạch 05 vùng ̣(Trung du và miền núi phía Bắc; Đồng bằng sông Hồng; Bắc Trung bộ và Duyên hải miền Trung; Đông Nam bộ), để hỗ trợ các địa phương trong quá trình lập quy hoạch tỉnh khi quy hoạch vùng chưa được lập, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã xây dựng dự thảo Khung định hướng phát triển quy hoạch 05 vùng, gửi xin ý kiến các Bộ, ngành và đang hoàn thiện để báo cáo Hội đồng Quy hoạch quốc gia xem xét, cho phép gửi các địa phương tham khảo trong quá trình lập quy hoạch tỉnh. Đồng thời trong quá trình lập quy hoạch vùng, Bộ sẽ thường xuyên trao đổi, phối hợp với các địa phương cập nhật các định hướng phát triển trong dự thảo quy hoạch vùng để các địa phương nghiên cứu, tham khảo và thống nhất trong quá trình lập quy hoạch tỉnh.

Về giải pháp đẩy nhanh tiến độ lập quy hoạch tỉnh, Thứ trưởng Trần Quốc Phương nhấn mạnh, cần tiếp tục rà soát, tổng hợp những nội dung quy định tại các văn bản quy phạm pháp luật về quy hoạch còn chồng chéo, chưa thống nhất để đề xuất với cơ quan có thẩm quyền xem xét điều chỉnh cho phù hợp, nhằm hoàn thiện quy định lập quy hoạch, nâng cao chất lượng và đẩy nhanh tiến độ lập quy hoạch. Xây dựng lộ trình, thời gian cụ thể về tiến độ lập quy hoạch để tăng cường tình minh bạch, giám sát, đôn đốc. Tiếp tục đẩy mạnh họp trực tuyến để đôn đốc tiến độ theo lộ trình, thời gian đã đề ra.

Tăng cường công tác trao đổi, thông tin nội dung các quy hoạch đang cùng triển khai với nhau, đảm bảo tính tương thích và đồng bộ trên hệ thống. Khẩn trương ban hành “Báo cáo định hướng Quy hoạch tổng thể quốc gia, quy hoạch ngành quốc gia, quy hoạch vùng” để các địa phương tham khảo trong quá trình lập quy hoạch tỉnh. Chủ động, tập trung, ưu tiên nguồn lực và phối hợp chặt chẽ hơn nữa với cơ quan liên quan để sớm hoàn thiện quy hoạch, trình thẩm định và phê duyệt đảm bảo đúng tiến độ, lộ trình...

Về Hệ thống thông tin và cơ sở dữ liệu quốc gia về quy hoạch, hiện nay, Cổng thông tin chính thức để truy cập Hệ thống thông tin và Cơ sở dữ liệu quốc gia về quy hoạch tại Cổng điện tử của Bộ Kế hoạch và Đầu tư. Về tổng thể, Hệ thống thông tin và cơ sở dữ liệu quốc gia về quy hoạch bao gồm: Hệ thống thông tin, cơ sở dữ liệu văn bản, hồ sơ về quy hoạch được đăng tải trên cổng thông tin và Hệ thống tích hợp cơ sở dữ liệu quốc gia về quy hoạch. Hệ thống tích hợp cơ sở dữ liệu quy hoạch quốc gia đã sẵn sàng cho việc tích hợp dữ liệu khi Hồ sơ quy hoạch được phê duyệt và hỗ trợ quy hoạch trong các quá trình phê duyệt nhiệm vụ, xin ý kiến quy hoạch, thẩm định quy hoạch, phê duyệt quy hoạch.

Hệ thống thông tin và cơ sở dữ quốc gia về quy hoạch liệu hiện có cơ sở dữ liệu về tin tức và văn bản khá đầy đủ, tuy nhiên còn cần liên tục hoàn thiện về dữ liệu cùng với việc hoàn tất quá trình lập quy hoạch giai đoạn 2021-2030. Tuy nhiên, đây là một nhiệm vụ quan trọng và có tính dài hạn.

Theo quy định của pháp luật về quy hoạch, công nghệ, các thông tin, cơ sở dữ liệu của hệ thống thông tin và cơ sở dữ liệu quốc gia về quy hoạch là thông tin, cơ sở dữ liệu được số hóa, liên kết, tích hợp với nhau, gắn với cơ sở dữ liệu nền địa lý quốc gia. Do đó, Hệ thống này cần phải được nâng cấp, hoàn thiện thêm để cho phép liên kết tích hợp các dữ liệu không gian về quy hoạch giữa các Bộ, ngành và địa phương trên nền bản đồ số địa lý quốc gia, nghiên cứu phát triển các công cụ sử dụng cơ sở dữ liệu để giám sát, đánh giá quá trình thực hiện quy hoạch theo chỉ đạo của Chính phủ tại Nghị quyết số 119/NQ-CP.

Trong quá trình xây dựng, đã gặp khó khăn trong việc tìm kiếm giải pháp công nghệ để lưu trữ và khai thác dữ liệu quy mô lớn, đặc biệt là các dữ liệu không gian theo công nghệ GIS và đồng bộ dữ liệu từ các định dạng khác về dữ liệu không gian theo công nghệ GIS. Việc cung cấp hồ sơ, cơ sở dữ liệu quy hoạch còn chưa kịp thời, một số dữ liệu dưới dạng văn bản giấy nên không thể cập nhật ngay lên hệ thống; chưa chủ động ứng dụng thông tin trong hoạt động quy hoạch.

Hiện tại, Hệ thống đang được nghiên cứu và xây dựng phù hợp với Khung kiến trúc của Chính phủ điện tử, sẵn sàng liên kết trục kết nối chia sẻ dữ liệu liên thông của Bộ Thông tin và Truyền thông, phù hợp với Quy chế kết nối, chia sẻ dữ liệu, khai thác và sử dụng dữ liệu của Bộ Kế hoạch và Đầu tư. Hệ thống được thiết kế mở để có thể liên kết, chia sẻ dữ liệu với bất kỳ Hệ thống thông tin nào khác của các Bộ, ngành.

Do vậy, để Hệ thống có thể hoàn thiện và được vận hành, khai thác hiệu quả, các Bộ, ngành và địa phương cần khẩn trương phối hợp xây dựng Hệ thống thông tin và cơ sở dữ liệu quốc gia về quy hoạch nhằm cung cấp thông tin đồng bộ, thống nhất, đầy đủ, chính xác, kịp thời. Bộ Tài nguyên và Môi trường sớm hoàn thành cơ sở dữ liệu nền địa lý cập nhật các loại tỷ lệ để cung cấp cho các Bộ, ngành, địa phương xây dựng sản phẩm quy hoạch thống nhất đồng bộ về cơ sở dữ liệu quy hoạch.

Bộ Kế hoạch và Đầu tư tiếp tục ưu tiên bố trí nguồn lực để nâng cấp và hoàn thiện Hệ thống thông tin và cơ sở dữ liệu quốc gia về quy hoạch. Nghiên cứu, sớm ban hành Thông tư, Quy chế vận hành Hệ thống thông tin và cơ sở dữ liệu quốc gia về quy hoạch. Trước mắt là đề xuất cấp có thẩm quyền cho nghiên cứu, xây dựng Đề án về quản lý, vận hành, khai thác Hệ thống thông tin và cơ sở dữ liệu quốc gia về quy hoạch trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt làm cơ sở để thực hiện.

Về tiến độ thực hiện các nhiệm vụ đã được giao Nghị quyết số 11/NQ-CP, Bộ Kế hoạch và Đầu tư được giao chủ trì các nhiệm vụ tại Nghị quyết số 11/NQ-CP gồm 6 nhiệm vụ: Tổ chức tuyên truyền, phổ biến, tập huấn Luật Quy hoạch; Xây dựng các dự án Luật sửa đổi, bổ sung bảo đảm đồng bộ với Luật Quy hoạch; Xây dựng các văn bản quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành Luật Quy hoạch; Thực thi các quy định chuyển tiếp của Luật Quy hoạch; Xây dựng quy hoạch thời kỳ 2021-2030 theo quy định của Luật Quy hoạch; Thành lập Tổ công tác thi hành Luật Quy hoạch./.