Thu hút dòng vốn đầu tư nước ngoài: Hành động và giải pháp đột phá

 

Cục trưởng Đỗ Nhất Hoàng phát biểu tại Tọa đàm. Ảnh: Đức Trung (MPI)

Tín hiệu mừng trong thu hút FDI

Chia sẻ tại Tọa đàm, Cục trưởng Đỗ Nhất Hoàng cho biết, theo đánh giá của UNCTAD, do tác động của dịch Covid-19, dòng vốn đầu tư nước ngoài (ĐTNN) toàn cầu được dự báo suy giảm 40% trong năm 2020. Tuy nhiên, thu hút ĐTNN trong 8 tháng năm 2020 của Việt Nam vẫn tương đối khả quan, đạt 19,53 tỷ USD, giảm 13,7% so với cùng kỳ năm 2019. Đây là mức giảm thấp hơn nhiều so với thế giới và các nước trong khu vực. Vốn thực hiện đạt 11,3 tỷ USD, giảm 5,1% so với cùng kỳ.

Trong đó, vốn đăng ký mới và tăng thêm vẫn tăng so với cùng kỳ năm 2019.Vốn đăng ký mới đạt 9,73 tỷ USD, tăng 6,6%, vốn tăng thêm đạt 4,87 tỷ USD, tăng 22,2%. Chỉ có số lượng vốn thông qua hình thức góp vốn, mua cổ phần giảm mạnh.Đây là những tín hiệu tích cực, thể hiện sự tin tưởng của nhà đầu tư nước ngoài đối với môi trường đầu tư tại Việt Nam.

Kim ngạch xuất nhập khẩu của khu vực ĐTNN cũng chỉ giảm nhẹ so với cùng kỳ năm 2019. Xuất khẩu đạt 113,3 tỷ USD, giảm 4,5%, nhập khẩu đạt 90,7 tỷ USD, giảm 5,3%. Điều này chứng tỏ mặc dù gặp nhiều khó khăn do dịch Covid 19 nhưng khối doanh nghiệp ĐTNN vẫn duy trì được hoạt động sản xuất kinh doanh tương đối tốt, không bị suy giảm quá nhiều.

Việt Nam đã trở thành điểm đến hấp dẫn của các nhà ĐTNN

Theo Cục trưởng Đỗ Nhất Hoàng,sự hấp dẫn của môi trường đầu tư Việt Nam đến từ các yếu tố bên trong nội tại của nền kinh tế và các tác động của yếu tố bên ngoài. Về yếu tố bên trong, các điểm lợi thế, thuận lợi sẵn có của môi trường đầu tư tại Việt Nam, gồm chính trị ổn định, kinh tế tăng trưởng nhanh và bền vững, nguồn nhân lực dồi dào, thị trường rộng lớn, chi phí cạnh tranh, chính sách ưu đãi hấp dẫn, nền kinh tế đang hội nhập ngày càng sâu rộng và vị trí địa lý thuận lợi nằm ở trung tâm Đông Nam Á.

Cùng với đó là sự nỗ lực của cả hệ thống chính trị từ trung ương đến địa phương trong việc cải thiện môi trường đầu tư, cải cách chính sách, thủ tục hành chính nhằm tạo điều kiện thuận lợi nhất cho các nhà ĐTNN hoạt động thành công tại Việt Nam. Đồng thời, thành công trong việc kiểm soát dịch Covid-19 của Việt Nam thời gian qua cũng tạo sự tin tưởng cho nhà ĐTNN, tăng thêm uy tín cho Việt Nam là điểm đến đầu tư hấp dẫn và an toàn.

Về yếu tố bên ngoài, xung đột thương mại giữa nền kinh tế lớn khiến các doanh nghiệp quốc tế có nhu cầu dịch chuyển địa điểm sản xuất để tránh mức thuế suất cao. Bên cạnh đó, đại dịch Covid-19 gây ra hệ quả nặng nề làmđứt gãy chuỗi cung ứng khiến các quốc gia, các tập đoàn quốc tế đẩy nhanh hơn quá trình tái cơ cấu đầu tư nhằm tránh sự phụ thuộc vào một quốc gia, một đối tác.

Một số quốc gia phát triển như Hoa Kỳ, Nhật Bản, Hàn Quốc,... đã ban hànhchính sách ưu đãi và gói hỗ trợ để kêu gọi các doanh nghiệp dịch chuyển dây chuyền sản xuất về nước hoặc đầu tư sang nước thứ ba nhằm đa dạng hóa chuỗi cung ứng. Trong đó, Việt Nam có nhiều cơ hội và Việt Namcần nhận thức đầy đủ về cơ hội và thách thức, có các giải pháp phù hợp đểnắm bắt kịp thời dòng vốn chuyển dịch này.

Thu hút vốn FDI trong giai đoạn bình thường mới cần phải có hành động và cách làm đột phá

Cục trưởng Đỗ Nhất Hoàng nhấn mạnh, Quốc hội vừa thông qua Luật Đầu tư (sửa đổi), Luật Doanh nghiệp (sửa đổi) và Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư, đây là 3 đạo luật rất quan trọng, góp phần cải thiện môi trường đầu tư, phát triển kinh tế - xã hội.Các luật này sẽ đơn giản hóa thủ tục, tăng cường phân cấp, tạo thuận lợi hóa cho nhà đầu tư, đồng thời minh bạch từ khâu chuẩn bị đầu tư, cấp giấy chứng nhận đầu tư cho đến tiếp cận thị trường. Trong đó, Luật Đầu tư quy địnhnội dung ưu đãi đặc biệt có tính cạnh tranh rất lớn so với nhiều nước trên thế giới hướng đến thu hút các dự án công nghệ cao, tạo điều kiện cho các doanh nghiệp Việt Nam tham gia vào chuỗi giá trị.

Bên cạnh đó, Thủ tướng Chính phủ đã thành lập Tổ công tác thúc đẩy hợp tác đầu tư nước ngoài do Phó Thủ tướng Chính phủ Phạm Bình Minh làm Tổ trưởng, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư làm Tổ phó thường trực, lãnh đạo các Bộ, ngành là thành viên để kịp thời hỗ trợ các nhà đầu tư có dự án lớn đã và đang quan tâm đầu tư vào Việt Nam.

Trong bối cảnh dịch Covid-19 diễn biến phức tạp, để tạo điều kiện cho các doanh nghiệp quan tâm đến Việt Nam, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã chủ trì tổ chức nhiều cuộc họp trực tuyến và các kênh khácđể giúp các nhà đầu tư trao đổi, tìm hiểu thông tin về môi trường đầu tư tại Việt Nam. Đồng thời, hỗ trợ, tạo điều kiện thuận lợi cho các chuyên gia, lao động kỹ thuật vào Việt Nam làm việc. Hiện nay, Việt Nam đã hỗ trợ cho hơn 7 nghìn chuyên gia, lao động kỹ thuật nước ngoài vào Việt Nam làm việc để duy trì sản xuất kinh doanh.

Định hướng hợp tác ĐTNN trong thời gian tới

Việt Nam thu hút đầu tư vào các dự án như công nghệ cao, sản xuất thiết bị, vật liệu và linh kiện đầu vào cho hoạt động lắp ráp, vận tải quốc tế.Để làm được điều này, Cục trưởng Đỗ Nhất Hoàng cho rằng, việc thu hút, hợp tác ĐTNN sẽ theo hướng có chọn lọc, lấy chất lượng, hiệu quả, công nghệ và bảo vệ môi trường là tiêu chí đánh giá chủ yếu. Ưu tiên các dự án có công nghệ tiên tiến, công nghệ mới, công nghệ cao, công nghệ sạch, quản trị hiện đại, có giá trị gia tăng cao, có tác động lan toả, chuyển giao công nghệ, kết nối chuỗi sản xuất và cung ứng toàn cầu theo tinh thần của Nghị quyết số 50-NQ/TW của Bộ Chính trị về định hướng hoàn thiện thể chế, chính sách, nâng cao chất lượng, hiệu quả hợp tác đầu tư nước ngoài đến năm 2030.

Để có thể đón được làn sóng đầu tư theo đúng định hướng, yêu cầu đặt ra cần có sự phối hợp, vào cuộc của cácbộ, ngành trung ương cũng như các địa phương. Cụ thể,về điều kiện mặt bằng sản xuất, Bộ Kế hoạch và Đầu tư cùng với Bộ Tài nguyên và Môi trường và các địa phương đang rà soát các dự án chậm triển khai, hoạt động không hiệu quả,... để thu hồi, tạo quỹ đất thu hút các dự án đầu tư mới. Đồng thờirà soát, xây dựng danh sách các địa phương, khu công nghiệp, khu kinh tế đã chuẩn bị về hạ tầng, nhân lực, năng lượng,... có thể sẵn sàng tiếp nhận ngay các dự án trong dòng chuyển dịch, tái định vị sản xuất để đón dòng vốn FDI mới.

Về nguồn nhân lực, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội đang phối hợp với các bộ, ngành, địa phương để tập trung triển khai một số nhiệm vụ đào tạo lao động trong các ngành nghề chất lượng cao như kỹ thuật số, công nghệ thông tin, điện tử viễn thông, cơ khí chế tạo.Rà soát chương trình đào tạo phù hợp với nhu cầu sử dụng lao động của các doanh nghiệp ĐTNN.Xây dựng cơ sở dữ liệu về danh sách các lao động kỹ thuật Việt Nam đã làm việc, tu nghiệp ở nước ngoài để cung cấp cho doanh nghiệp có nhu cầu tuyển chọn.

Về công nghiệp hỗ trợ,các bộ, ngành, địa phươngđang khẩn trương xây dựng và thực thi các chính sách phát triển công nghiệp hỗ trợ theo Nghị quyết 23-NQ/TW ngày 22/3/2018 của Bộ Chính trị về định hướng xây dựng chính sách phát triển công nghiệp quốc gia đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 và Nghị quyết 50-NQ/TW.

Về điều kiện năng lượng, Bộ Công Thương đang xây dựng chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết số 55-NQ/TW ngày 11/02/2020 của Bộ Chính trị về định hướng chiến lược phát triển năng lượng quốc gia của Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045; nghiên cứu cơ chế, chính sách theo hướng cho phép tư nhân trong nước tham gia đầu tư phát triển hệ thống truyền tải điện, tách bạch với độc quyền nhà nước về truyền tải điện; xây dựng Tổng sơ đồ Điện VIII.

Về tăng cường năng lực nội tại doanh nghiệp trong nước,Việt Nam đang triển khai các chính sách hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa, tăng cường liên kết giữa doanh nghiệp FDI với doanh nghiệp trong nước. Đồng thời, đẩy nhanh xây dựng Trung tâm Đổi mới sáng tạo Quốc gia nhằm phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp.

Về cải thiện thủ tục đầu tư kinh doanh,giảm tối đa thời gian thực hiện thủ tục đầu tư kinh doanh đối với các dự án lớn dịch chuyển, tái định vị sản xuất để dự án sớm đi vào hoạt động. Các dự án lớn, Tổ công tác sẽ hỗ trợ ngay từ đầu để nhà đầu tư có thể triển khai dự án thuận lợi trong thời gian sớm nhất./.​